Το εγχείρημα ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα και πολύ γρήγορα βγήκε από τα σύνορα της χώρας, φτάνοντας από τη δυτική και κεντρική Ευρώπη ώς τη νότια Αμερική.
Του Δημήτρη Γόντικα
Σήμερα στις 19.00 θα πραγματοποιηθεί στο Πολυτεχνείο (αίθουσα Γκίνη) συνάντηση-συζήτηση για τη ΒΙΟΜΕ. Στη συζήτηση, που διοργανώνει η Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στη ΒΙΟΜΕ, θα συμμετάσχουν εργαζόμενοι, αυτοδιαχειριζόμενοι χώροι, στέκια και συλλογικότητες που μια διετία τώρα, που και η ΒΙΟΜΕ λειτουργεί με αυτοδιεύθυνση της παραγωγής κάτω από εργατικό έλεγχο, έχουν δείξει την αλληλεγγύη τους με ποικίλους τρόπους, όπως εκδηλώσεις, διαδηλώσεις, συναυλίες κ.ά.
Σκοπός της συνάντησης είναι η περαιτέρω κοινωνικοποίηση του εγχειρήματος της ΒΙΟΜΕ και η αναζήτηση συντονισμού και αλληλεγγύης με όσο το δυνατόν περισσότερους εργασιακούς και κοινωνικούς χώρους.
Το εγχείρημα της ΒΙΟΜΕ ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα και πολύ γρήγορα βγήκε από τα σύνορα της χώρας, από τη δυτική και κεντρική Ευρώπη ώς τη νότια Αμερική.
Αυτό που συγκίνησε και ενέπνευσε χιλιάδες ανθρώπους ήταν και είναι η πρόταση ζωής που συμπυκνώνεται στη φράση: «Αν δεν μπορείτε εσείς, μπορούμε εμείς».
Στο πρώτο σκέλος της φράσης αποκαλύπτονται και καταγγέλλονται:
Η αδυναμία αντιμετώπισης της κρίσης από αυτούς που τη δημιούργησαν.
Οι συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες με τις καθεστωτικές δομές.
Οι αναθέσεις και οι διαμεσολαβήσεις.
Στο δεύτερο σκέλος της φράσης αποδεικνύεται ότι, αντί να περιμένουμε τη «Δευτέρα Παρουσία», μπορούμε εδώ και τώρα να δημιουργήσουμε τους δικούς μας χώρους ζωής, με τις δικές μας δομές και τους δικούς μας θεσμούς, με όρους αυτοοργάνωσης, αυτοδιεύθυνσης, συνεργατικής δραστηριότητας και αλληλεγγύης.
Η ΒΙΟΜΕ είναι ο εργασιακός χώρος όπου υπάρχει συμμετοχή και ισοτιμία στη λήψη αποφάσεων. Είναι η ζωντανή απόδειξη της άμεσης δημοκρατίας.
Η ΒΙΟΜΕ απαντά στην ιστορική πρόκληση των καιρών αλλάζοντας την αντίληψη για την εργασία, στρέφοντάς την από την απλή διεκδίκηση, που οδηγεί στην υποτέλεια, την απογοήτευση και την παραίτηση, προς τη στήριξη στις δικές της δυνάμεις, απαλλαγμένη από έννοιες όπως εκμετάλλευση, ιεραρχία, κέρδος.
Η ΒΙΟΜΕ διαλύει τον μύθο ότι η οικονομία είναι ένα ειδικό πεδίο, το οποίο λειτουργεί με τους δικούς του κανόνες, νόμους και αναγκαιότητες, και δημιουργεί παράλληλα γέφυρα με την κοινωνία και τις διαδράσεις που την απαρτίζουν. Απόδειξη αυτού είναι ότι μπροστά στον γόρδιο δεσμό επιβίωσης των εργαζομένων, οικονομικής κρίσης, αδυναμίας παραγωγής και διάθεσης των δομικών υλικών που παρήγαγε το εργοστάσιο με το προηγούμενο ιδιοκτησιακό καθεστώς, οι εργαζόμενοι της ΒΙΟΜΕ, σε δημιουργική αλληλεπίδραση με την κοινωνία, προχώρησαν στην παραγωγή καθαριστικών με φυσικές ιδιότητες, ποιοτικά και οικονομικά. Αυτή είναι η κοινωνική αντίληψη και η διάδραση με την κοινωνία στην πράξη και όχι στα λόγια.
Η ΒΙΟΜΕ κατάφερε να κάνει έξοδο από το διπλό, διαπλεκόμενο παιχνίδι αγοράς και κράτους, δημιουργώντας νέα πολιτικά και οικονομικά υποκείμενα με αυτοκαθορισμό και αυτοευθύνη. Οχι πλέον αντικείμενα ρύθμισης αλλά με τη συνευθύνη να χειραφετεί και να επιβεβαιώνεται στο κοινωνικό περιβάλλον. Με την ελευθερία να μην είναι αφηρημένη έννοια αλλά πραγματική κατάσταση, με τον άνθρωπο υποκείμενο του κοινωνικού βίου και της Ιστορίας.
Οι εργαζόμενοι της ΒΙΟΜΕ έχουν πειστεί για αυτή την αναγκαιότητα και δημιουργούν συλλογικούς προσανατολισμούς τους οποίους εμπνέει ένα οικονομικό σχέδιο ανταγωνιστικό προς το υπάρχον και το οποίο εγγράφεται στα προτάγματα του μέλλοντος.
Κάποιοι λένε πως το να πάρουν οι εργάτες τα εργοστάσια στα χέρια τους, τους μετατρέπει σε καπιταλιστές. Τους ρωτάμε: Είναι καπιταλισμός η εργασία χωρίς αφεντικά, διεύθυνση και ιεραρχία;
Είναι καπιταλισμός η εργασία στην οποία το κέρδος δεν γίνεται αυτοσκοπός αλλά και το ότι στην πιθανότητα πλεονάσματος, μέρος αυτού θα διατίθεται για την ενίσχυση ανάλογων αυτοοργανωμένων εγχειρημάτων; Είναι καπιταλισμός η λειτουργία του εργοστασίου να έχει ανώτερο όργανο τη γενική συνέλευση των εργατών;
Κάποιοι άλλοι πάλι λένε πως τέτοια εγχειρήματα αποτελούν νησίδες εντός του υπάρχοντος συστήματος και γι’ αυτό αδυνατούν να αλλάξουν τη συνολική κατάσταση. Τους απαντάμε: Για την αλλαγή της συνολικής κατάστασης και τη δημιουργία κινήματος που φιλοδοξεί να ενσαρκώσει την ελπίδα για τον ριζικό μετασχηματισμό της κοινωνίας υπάρχουν βέβαια πολλά ζητήματα που πρέπει να απαντηθούν. Ωστόσο, αυτές οι εμπειρίες αυτοοργάνωσης, αυτοδιεύθυνσης και αυτοδιαχείρισης είναι σημαντικές ως εμπειρίες και ως κανόνας συνύπαρξης και κοινωνικότητας. Το αν θα μπορέσουν να εξελιχθούν σε ανατρεπτική προοπτική εξαρτάται από παράγοντες που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει και να προκαθορίσει. Ομως αν μια συνισταμένη ιστορική δυναμική ωθήσει προς αυτή την κατεύθυνση, οι χώροι αυτοδιαχείρισης θα πολλαπλασιάζονται, οι ρωγμές στο σύστημα θα πληθαίνουν, οι νησίδες θα γίνονται μεγάλοι χώροι συνδεόμενοι μεταξύ τους οριζόντια.
Σε βάρος της ετεροθέσμισης και της ετερονομίας, η αυτοθέσμιση και η αυτονομία είναι εδώ. Με την άμεση δημοκρατία ως κοινωνική δύναμη και πολιτική πράξη να είναι το μέσο που θα ορίζει την πολιτική της σύγκρουσης με τις σημερινές δομές, αναδεικνύοντας νέους όρους συγκρότησης του δυναμικού της αμφισβήτησης στην προοπτική της οριστικής ρήξης με το υπάρχον.
Οι παραπάνω κριτικές δεν αφορούν τα πραγματικά ερωτήματα και επίδικα της αυτοδιαχείρισης, αλλά τον φόβο που νιώθουν ορισμένοι πως με τέτοια εγχειρήματα δεν γίνονται μόνο το κράτος και το κεφάλαιο περιττά, αλλά γίνονται περιττοί και οι ίδιοι ως τάχα ιδεολογικοί και πολιτικοί καθοδηγητές των κοινωνικών αγώνων.
Τα πραγματικά προβλήματα, στη θεωρητική και πρακτική αντιμετώπιση των οποίων πρέπει να συμβάλουμε, είναι:
Πώς τέτοια εγχειρήματα θα σπάσουν τον κλοιό της αγοράς, από την οποία πιέζονται, με όρους αποδοτικότητας και ανταγωνιστικότητας.
Πώς θα πολλαπλασιάζονται και θα γενικεύονται βασιζόμενα στην εμπειρία και την αλληλοϋποστήριξη.
Πώς θα διασυνδέονται μεταξύ τους οριζόντια και αδιαμεσολάβητα από κρατικούς, κομματικούς και αγοραίους θεσμούς.
Σε μια τέτοια προοπτική μέσα από τα συντρίμμια της σημερινής πραγματικότητας θα δημιουργούνται οι δικοί μας χώροι, οι δικές μας δομές και οι δικοί μας θεσμοί, όπου με όρους ισότητας, ελευθερίας και αλληλεγγύης θα συγκροτούν έναν υπαρκτό καινούργιο κόσμο.
Η ΒΙΟΜΕ ανήκει σε όλους και όλες μας!
* Μέλος της Πρωτοβουλίας Αλληλεγγύης στη ΒΙΟΜΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου