Το μανιφέστο της ανύπαντρης μητέρας Τζ. Κ. Ρόουλινγκ

Η συγγραφέας του «Χάρι Πότερ» παρενέβη στην προεκλογική εκστρατεία στη Βρετανία εκ μέρους 1,9 εκατομμυρίων μονογονεϊκών οικογενειών.


ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ, οικονομικά προβλήματα, συμπιεσμένος προσωπικός χρόνος και άγχος. Οσες και όσοι αποφάσισαν ή αναγκάστηκαν να μεγαλώσουν μόνοι ένα παιδί δεν ατενίζουν ένα μέλλον στρωμένο με ροδοπέταλα. Παρ΄ ότι η τύχη τής επί χρόνια ανύπαντρης μητέρας Τζ. Κ. Ρόουλινγκ (φωτογραφία) άλλαξε... μαγικά, καθώς απογειώθηκε πάνω στο σκουπόξυλο του πασίγνωστουήρωά της, του Χάρι Πότερ, η πλουσιότερη συγγραφέας του κόσμου παίρνει θέση. Με αφορμή τις βουλευτικές εκλογές της 6ης Μαΐου στη Βρετανία έγραψε ένα «μανιφέστο» υποστήριξης προς τις ανύπαντρες μητέρες και τον δύσκολο καθημερινό αγώνα τους. 
Αν και δεν έχει πια καμία ανάγκη τα κρατικά επιδόματα για να ζήσει την οικογένειά της, η κυρία Ρόουλινγκ δεν ξεχνά από πού ξεκίνησε. Εν όψει των κρίσιμων εκλογών και των συσσωρευμένων δυσκολιών για τις μονογονεϊκές οικογένειες, η δημιουργός του παγκόσμιου μπεστ σέλερ και εδώ και χρόνια δισεκατομμυριούχος παρεμβαίνει άμεσα με άρθρο της στην εφημερίδα «Τhe Τimes», δηλώνοντας απερίφραστα ότι δεν την πείθουν οι Συντηρητικοί όταν προσπαθούν να περάσουν ένα ευαίσθητο κοινωνικό προφίλ απέναντι στην υπολογίσιμη πολιτικά ομάδα των 1,9 εκατομμυρίων ανύπαντρων βρετανών γονέων. «Παθούσα» και η ίδια, δεν ξεχνά την εποχή που πριν από περίπου μία δεκαετία εκπρόσωποι της τότε συντηρητικής κυβέρνησης εξομοίωναν τις ανύπαντρες μητέρες με «νεαρές που μένουν έγκυες για να κερδίσουν κρατικά προνόμια». Ελεγαν γι΄ αυτές ότι αποτελούν «ένα από τα μεγαλύτερα κοινωνικά προβλήματατης Βρετανίας», κατηγορώντας τες ότι απομυζούν το κράτος από απαραίτητους πόρους.

«Ενώ οι άντρες που μεγαλώνουν μόνοι τα παιδιά τους παρουσιάζονται σαν ήρωες, οι γυναίκες σαν κι εμένα δαιμονοποιούνται. Σύμφωνα με τον δημοφιλή μύθο, οι μονογονεϊκές οικογένειες που στηρίζονται από γυναίκες αποτελούν μία από τις κύριες αιτίες κοινωνικής κατάρρευσης. Γιατί; Διότι οι μαμάδες κάνουν παιδιά και τα μεγαλώνουν μόνες τους, δήθεν για να απολαμβάνουν πανάκριβα προνόμια:κοινωνικά επιδόματα, κρατική στέγαση και μια, υποτίθεται, εύκολη ζωή» λέει η κυρία Ρόουλιγκ.
Ωστόσο η ζωή μιας γυναίκας που ανατρέφει μόνη της παιδί της δεν μπορεί να είναι «εύκολη». «Μεταξύ 1993 και 1997ήμουν και μητέρα και πατέρας για το παιδί μου. Πήρα πτυχίο και βρήκα δουλειά ως δασκάλα, έγραψα ενάμισι μυθιστόρημα, έφτιαξα το σκαρίφημα άλλων πέντε. Και για ένα διάστημα έπασχα από βαριά κατάθλιψη. Το να μου λένε ότι είμαι ανάξια, τεμπέλα και ανήθικηδεν βοηθούσε σε τίποτε!» προσθέτει η συγγραφέας. Και ζητεί από τις μεν κυβερνήσεις να στηρίξουν έμπρακτα τις μονογονεϊκές οικογένειες, από δε τους πολίτες να πολεμήσουν για να γκρεμίσουν τα ταμπού και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

Στις περισσότερες χώρες, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και η Ελλάδα, υπολειτουργούν οι δομές στήριξης και ενίσχυσης του γονέα. Ως αποτέλεσμα οι μονογονεϊκές οικογένειες στην Ευρώπη διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο από κάθε άλλη κοινωνική ομάδα να βρεθούν κάτω από το όριο της φτώχειας, με πιθανότητες της τάξεως του 34%. Ταυτόχρονα (με λαμπρή εξαίρεση τις σκανδιναβικές χώρες, όπου το κράτος πρόνοιας έχει βαθιές ρίζες) ο κοινωνικός αποκλεισμός παραμένει υπαρκτή απειλή.

Παρ΄ όλα αυτά τις τελευταίες δύο δεκαετίες οι μονογονεϊκές οικογένειες παρουσιάζουν σημαντική αύξηση στον δυτικό κόσμο. Αυτό συμβαίνει τόσο εξαιτίας της δραματικής αύξησης του αριθμού των διαζυγίων, που στην Ελλάδα απειλεί το 20% των γάμων, όσο και της πεποίθησης αρκετών γυναικών ότι είναι σε θέση να γεννήσουν και να μεγαλώσουν ένα παιδί εκτός γάμου. Είναι γεγονός ότι η πλειονότητα των γεννήσεων παιδιών εκτός γάμου προέρχονται από προγραμματισμένες ή ηθελημένες εγκυμοσύνες.

Δύσκολο μέλλον χωρίς (και) τους δύο γονείς

Η ανάπτυξη και η μετέπειτα εξέλιξη των παιδιών που μεγαλώνουν σε μονογονεϊκές οικογένειες έχει υπάρξει αντικείμενο εκτεταμένων μελετών τα τελευταία χρόνια.Ευτυχώς στις μέρες μας εκπίπτει η εύκολη φιλολογία για τα «διαλυμένα σπίτια» ή τα «νόθα τέκνα».Γνωρίζουμε ότι κάθε οικογενειακή περίπτωση είναι μοναδική.Παρ΄ όλα αυτά ένα παιδί που ανατρέφεται μόνο από τη μαμά ή τον μπαμπά έχει περισσότερες πιθανότητες να αντιμετωπίσει ψυχολογικά ή αναπτυξιακά προβλήματα.Η πηγή των δυσκολιών δεν σχετίζεται αποκλειστικά με το γεγονός ότι ένα και μόνο άτομο ασχολείται με τη διαπαιδαγώγησή του,αλλά αποτελεί συνδυασμό ενδεχόμενων οικονομικών δυσκολιών,οικογενειακής αστάθειας,κοινωνικού περίγυρου και έλλειψης χρόνου,ενέργειας ή ακόμη και δεξιοτήτων από πλευράς του γονέα.Τα παιδιά αυτά συνήθως παρουσιάζουν χαμηλότερες επιδόσεις στο σχολείο,μικρότερα ποσοστά εισαγωγής σε ιδρύματα ανώτερης εκπαίδευσης και αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν παραβατική συμπεριφορά ή,για τα κορίτσια,να γίνουν έφηβες μητέρες.Σουηδική έρευνα μάλιστα έχει δείξει ότι τα παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών έχουν διπλάσιες πιθανότητες σε σχέση με εκείνα που μεγαλώνουν με δύο γονείς να εμφανίσουν κάποιο ψυχικό νόσημα, με σημαντικότερο την κατάθλιψη.

Η ιστορία ενός μπαμπά που τα κατάφερε
Αν και αναγκάστηκε λόγω χηρείας να μεγαλώσει την κόρη του μόνος,ο ινδιάνικης καταγωγής ΑμερικανόςΝτον Μπάρλοουαποτελεί μία από τις περιπτώσεις μονογονεϊκής οικογένειας με «ευτυχισμένο τέλος».«Το 1987 η σύζυγός μου πέθανε από καρκίνο, αφήνοντάς με να μεγαλώσω μόνος μου την οκτάχρονη κόρη μας.

Μετά το αρχικό σοκ συνειδητοποίησα ότι δεν ήξερα τίποτε για την ανατροφή ενός παιδιού.Αναρωτήθηκα πολλές φορές μήπως είχε πεθάνει ο λάθος γονιός.Επρεπε να μάθω έναν νέο,μη αναμενόμενο ρόλο και έπρεπε να τα κάνω όλα μόνος μου.Παρ΄ όλο το πένθος,προσπάθησα να συνδέσω τις ζωές μας.Ψήναμε μαζί κουλουράκια,κάναμε μαζί μαθήματα χορού και τη συνόδευα στις δραστηριότητες που είχε επιλέξει να κάνει.Αναγκάστηκα να κάνω μεγάλους συμβιβασμούς,τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική μου ζωή.Μεταξύ άλλων αρνήθηκα μια θέση στο τοπικό πανεπιστήμιο διότι απαιτούσε συχνά ταξίδια.Η κόρη μου είναι 23 ετών σήμερα.Οπως κάθε γονιός,δεν ήξερα ότι όλα θα πήγαιναν καλά ωσότου πράγματι να πάνε όλα καλά. Το καλύτερο δώρο που μπόρεσα να κάνω στην κόρη μου ήταν ο χρόνος,η αγάπη και η ενθάρρυνσή μου».
ΤΗΣ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΠΑΣΤΡΙΚΟΥ
www.tovima.gr