Η κατασκευή του πήρε χρόνια. Κι όταν ετοιμάστηκε και στήθηκε, υπέστη ζημιές πριν ακόμη παρουσιαστεί. Ακόμη και τα αποκαλυπτήριά του προκάλεσαν τριβές...
Ο ανδριάντας του μεγάλου αγωνιστή και δημοκράτη της Ελλάδας, του Αλέκου Παναγούλη δεσπόζει από την περασμένη Κυριακή στην πλατεία Δικαστηρίων στο κέντρο της Αθήνας (Πανεπιστημίου και Σανταρόζα). Ένα όνειρο για πολλούς συναγωνιστές του, αλλά και νέα παιδιά που, ακόμη κι αν δεν πρόλαβαν να τον γνωρίσουν, τον ακολουθούν μέχρι σήμερα, πήρε σάρκα και οστά...
Δεν ήταν εύκολο, ούτε αυτονόητο... Το άγαλμα είχε στηθεί στο σημείο πριν περίπου ένα μήνα, καλυμμένο από την απαραίτητη προστασία, μέχρι τα αποκαλυπτήριά του. Εκεί το βρήκε και η μεγάλη πορεία της 12ης Φεβρουαρίου, η οποία –παρά τη μαζική συμμετοχή των πολιτών- προκάλεσε «πληγές» στο κέντρο της Αθήνας.
επίθεση στον ανδριάντα του Παναγούλη πρέπει μάλλον να θεωρηθεί σαν μερική... παράπλευρη απώλεια. Το κάλυμα του αγάλματος πήρε φωτιά, ωστόσο όταν οι άγνωστοι διαπίστωσαν ότι επρόκειτο για τον αγωνιστή κατά της δικτατορίας, την έσβησαν μόνοι τους! Τελικά, το άγαλμα «γλίτωσε» με ελάχιστες απώλειες.
Όμως δεν θα μπορούσε να είναι τελικά τόσο ανέφελη η σημαντική στιγμή των αποκαλυπτηρίων. Η τελετή αναβλήθηκε από την Ενωση τέως Βουλευτών, που θα είχε το «πρόσταγμα της παρέλασης» για την αποφυγή «εμπλοκών», όπως ανέφερε στην ανακοίνωσή της, εννοώντας τις αντιδράσεις που θα μπορούσε να προκαλέσει, αν σε αυτήν εμφανίζονταν γνωστοί πολιτικοί. Αλλά ο Στάθης Παναγούλης και οι συναγωνιστές του Αλέκου αποφάσισαν να αγνοήσουν την καθεστωτική λογική των αποκαλυπτηρίων και να τα κάνουν απλά με τον λαό. Κάτι που και ο ίδιος ο Παναγούλης θα επιθυμούσε: να είναι με το λαό, παρά να "προστατεύεται" από τα ΜΑΤ...
Η επίσημη «πρώτη»
Ήταν η επίσημη «πρώτη» του νεοεκλεγέντος προέδρου της ΕΔΗΚ Σταύρου Καράμπελα. «Η ΕΔΗΝ μαζί την οικογένεια και τους συναγωνιστές του Αλέκου αποφάσισαν να ανατρέψουν το πρωτόκολλο και να κάνουν τα εγκαίνια με το λαό σε αντίθεση με την ένωση τέως βουλευτών που προτιμούσε να γίνουν τα αποκαλυπτήρια όταν θα είχαν “ηρεμήσει” τα πράγματα, πιθανόν ποτέ...», τόνισε.
Ο Σταύρος Καράμπελας είπε –μεταξύ άλλων- τα εξής:
«Πίσω από την σημαία που βλέπετε βρίσκεται δικαίωση 36 χρόνων αγώνα. Οι νεότεροι από μένα αλλά και οι παλιότεροι, νεολαίοι που δεν ζήσαμε τον Αλέκο, οι συναγωνιστές του, όλοι εμείς που εμπνευστήκαμε από τους αγώνες και τα ιδανικά του, νιώθουμε σήμερα την δικαίωση.
Η σημερινή εκδήλωση οφείλεται στον Στάθη Παναγούλη, που όρθωσε το ανάστημά του αρνούμενος την θεσμική διαδικασία. Προτιμήσαμε να γίνουν τα αποκαλυπτήρια μαζί με τον λαό και όχι με ματ και κάγκελα και το λαό μακριά. Προτιμήσαμε τους απλούς πολίτες που αγάπησαν και αγαπούν τον Αλέκο από τους πολιτικούς που θα άγγιζαν τον ανδριάντα για να ξύσουν λίγη από την λάμψη του Αλέκου.
Χρειάστηκε να περάσουν 36 χρόνια, παρότι πρόεδροι της Βουλής πριν γίνουν συνομιλητές της εξουσίας ξεκίνησαν την πολιτική τους πορεία μαζί με τον Αλέκο από την ΕΔΗΝ και παρόλα αυτά έστελναν τα αιτήματά μας στην επιτροπή κήπων και δενδροφυτεύσεων... Και ήρθε ο Δημήτρης Σιούφας να αποκαταστήσει την αδικία στην οφειλόμενη τιμή προς τον Ήρωα. Πέρασαν τόσοι δήμαρχοι, κάποιος των οποίων έφτασε να υποσχεθεί εισαγωγή μαρμάρου από τις ΗΠΑ για τον βάθρο, μέχρις ότου βρεθεί ο Νικήτας Κακλαμάνης να διαθέσει το συγκεκριμένο και τόσο κομβικό χώρο.
Μην έχετε αυταπάτες είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί συνέβησαν όλα αυτά. Ο Αλέκος δεν μπορούσε να μπει στο καλούπι των δογμάτων, έτσι τα κόμματα που θα μπορούσαν να τον κάνουν σημαία και μπλουζάκι και να γεμίσουν με τη μορφή του τις διαδηλώσεις και τις πλατείες με αγάλματα, τον άφησαν στη λήθη...
Αλλά εκτός από αυτό ο Αλέκος είχε το θάρρος της γνώμης και δεν φοβήθηκε να συγκρουστεί ακόμα και με όσους ο λαός έδωσε χαρακτήρα πατερούλη, φτάνοντας στο σημείο να ζητήσει από τους αδελφούς σοσιαλιστές της Ιταλίας τη βοήθειά τους για να αντιμετωπίσει τον νέο μουσολίνι στην Ελλάδα, τον Ανδρέα Παπανδρέου. Οπότε ποιος περιμένατε να τιμήσει τον Αλέκο;
Όμως να ξέρετε φίλες και φίλοι, ο Αλέκος δεν βρίσκεται σε αυτόν τον ανδριάντα, δεν βρίσκεται στη λεωφόρο Βουλιαγμένης, δεν βρίσκεται ούτε στο Α' Νεκροταφείο, βρίσκεται στην καρδιά και το μυαλό μας, βρίσκεται στις ιδέες και τα ιδανικά του που χαράζουν τη σκέψη και τη δράση μας, βρίσκεται στους αγώνες και τους δρόμους της διεκδίκησης της Ελευθερίας.
Η Ελευθερία περισσότερο από δικαίωμα είναι Καθήκον και πρέπει να την διεκδικήσουμε στις μέρες που ζούμε».
Ο ανδριάντας, έργο του γλύπτη Αχιλλέα Βασιλείου, με τον Αλέξανδρο Παναγούλη να δείχνει με τον δείκτη προς το μέλλον, στηρίζεται σε μαρμάρινη κολώνα, όπου αναγράφεται η κλασική φράση του στο Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών, στις 7 Νοεμβρίου 1968: «Το ωραιότερο κύκνειο άσμα κάθε πραγματικού αγωνιστή είναι ο επιθανάτιος ρόγχος μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα της τυραννίας και αυτήν τη θέση αποδέχομαι».
Στο πλάι αναγράφονται τα ονόματα των καταδικασμένων συναγωνιστών του: Ελευθέριος Βερυβάκης, Ιωάννης Κλωνιζάκης, Νικόλας Λεκανίδης, Γεώργιος Ελευθεριάδης, Νικόλαος Ζαμπέλης, Γεώργιος Αβράμης, Στάθης Γιώτας, Αρτέμης Κλωνιζάκης, Τζάνος Βαλασέλης, Αντώνης Πρίντεζης.
Ποιος ήταν ο Αλέκος Παναγούλης
Ο Αλέξανδρος Παναγούλης γεννήθηκε στις 2 Ιουλίου 1939. Ο πατέρας του ήταν στρατιωτικός και ο ίδιος είχε σπουδάσει στη σχολή Μηχανολόγων - Ηλεκτρολόγων του ΕΜΠ. Σε νεαρή ηλικία εντάχθηκε στην Οργάνωση Νέων της Ένωσης Κέντρου. Την περίοδο της δικτατορίας λιποτάκτησε από το στράτευμα και ίδρυσε την οργάνωση Εθνική Αντίσταση. Έφυγε στην Κύπρο, όπου ήρθε σε επαφή με τον Πολύκαρπο Γιωρκάτζη και επανήλθε στην Ελλάδα σχεδιάζοντας την απόπειρα δολοφονίας του Γ. Παπαδόπουλου.
Μετά την αποτυχημένη απόπειρα τον Αύγουστο 1968 συνελήφθη και υποβλήθηκε σε συνεχείς βασανισμούς που τον οδήγησαν στο νοσοκομείο. Καταδικάστηκε δις εις θάνατον από το Έκτακτο Στρατοδικείο το Νοέμβριο 1968, αλλά η εκτέλεση ματαιώθηκε έπειτα από εντονότατες πιέσεις της διεθνούς κοινότητας.
Οδηγήθηκε στις στρατιωτικές φυλακές Μπογιατίου, στην Αίγινα, από τις οποίες δραπέτευσε στις 5 Ιουνίου 1969. Συνελήφθη εκ νέου και μεταφέρθηκε πάλι στις ίδιες φυλακές υπό αυστηρή απομόνωση. Εκεί άρχισε να γράφει ποιήματα. Η πρώτη ποιητική του συλλογή εκδόθηκε στην Ιταλία το 1972 με εισαγωγικό σημείωμα από τον Πιερ Πάολο Παζολίνι και τον Ιταλό πολιτικό Φερούτσιο Πάρι.
Τον Αύγουστο 1973 απελευθερώθηκε με τη γενική αμνηστία στους πολιτικούς κρατούμενους και έφυγε στη Φλωρεντία.
Στις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974 εξελέγη βουλευτής Β' Αθηνών με την Ένωση Κέντρου. Προσπάθησε να αποκαλύψει τις σχέσεις πολιτικών της μεταδικτατορικής Ελλάδας με το καθεστώς της επταετίας, αλλά οι έρευνές του διακόπηκαν, όταν σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα στη λεωφόρο Βουλιαγμένης. Ήταν μόλις 38 ετών.
Η ζωή και το έργο του Αλέκου Παναγούλη αποτελούν μέχρι σήμερα πηγή έμπνευσης στους καλλιτεχνικούς κύκλους. Μεταξύ άλλων, ο Μίκης Θοδωράκης μελοποίησε ποιήματά του. Ακόμη, η ποίηση και η ζωή του Α. Παναγούλη έγιναν αντικείμενο μελέτης για πολλούς ερευνητές. Όμως, αυτή που συνέβαλε και τίμησε με τον καλύτερο τρόπο τον άνθρωπο και πολιτικό Αλέκο Παναγούλη, ήταν η Ιταλίδα δημοσιογράφος και σύντροφός του Οριάνα Φαλάτσι με το έργο της UnUomo (Ένας Άντρας).
Ο Αλέξανδρος Παναγούλης, ο παραλίγο «Τυραννοκτόνος», σφράγισε με το θάρρος και το έργο του την πολιτική και πνευματική ζωή του τόπου. Ως σύμβολο πλέον της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας εμπνέει τις νέες γενιές στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, βρίσκοντας τη θέση του ανάμεσα στους μεγάλους που αγωνίστηκαν για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ατομικές και πολιτικές ελευθερίες.
Η ιστορία της ΕΔΗΝ
Η ιστορία της ΕΔΗΝ ξεκινά από το 1910 με την ίδρυση της Νεολαίας του Κόμματος των Φιλελευθέρων. Με την Ένωση των Δυνάμεων του Κέντρου στην Ένωση Κέντρου το 1961 δημιουργήθηκε η Ο.Ν.Ε.Κ. (Οργάνωση Νέων της Ένωσης Κέντρου), η οποία το 1965 μετονομάστηκε σε Ε.ΔΗ.Ν. Ήταν η νεολαία των δύο Ανένδοτων Αγώνων κατά της βίας και της νοθείας των εκλογών του 1961 και της συνταγματικής εκτροπής με την αποστασία του 1965.
Μετά τη μεταπολίτευση την Ε.ΔΗ.Ν. επανασύστησε ο ίδιος ο Αλέκος Παναγούλης στις 3 Σεπτεμβρίου του 1974, ως νεολαία της Ένωσης Κέντρου (μετέπειτα Ε.ΔΗ.Κ.) και παρέμεινε επικεφαλής της μέχρι το τέλος της ζωής του, την Πρωτομαγιά του 1976. Τον Ιούνιο του 1976 μετονομάζεται σε Ε.Σ.ΔΗ.Ν. Και επανέρχεται στο ιστορικό της όνομα το 2007.
Θέλω
Θέλω να προσευχηθώ
με την ίδια δύναμη που θέλω να βλαστημήσω
Θέλω να τιμωρήσω
με την ίδια δύναμη που θέλω να συγχωρήσω
Θέλω να προσφέρω
με την ίδια δύναμη που ήθελα στο ξεκίνημα
Θέλω να νικήσω
αφού δεν μπορώ να νικηθώ.
Αλέκος Παναγούλης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου